Burgerschap & Identiteit

Woensdag 3 april 2024

Verder lezen na de uitzending

Door het lezen van literatuur en hierover te discussiëren kunnen jongeren nadenken over de vraag wie en hoe ze willen zijn. Zo werk je tegelijkertijd zowel aan leesonderwijs als aan burgerschap. Op 6 maart verschenen daarnaast de nieuwe concept kerndoelen Burgerschap en Digitale Geletterdheid (SLO).

Veel scholen zijn in de afgelopen jaren aan de slag gegaan met burgerschap en digitale geletterdheid. Maar op welke manier is nog erg verschillend. In de uitzending kwamen daarom voorbeelden en ideeën voorbij.

Hieronder vind je links naar de diverse websites die voorbij zijn gekomen. Mis je nog een verwijzing? Laat het ons weten!

actualisatie kerndoelen (SLO)

Yra van Dijk

Praktische tips:

• Maak met elkaar een leerlijn vanaf klas 1, waarin je met elkaar gaat opbouwen en de literaire aspecten en teksten in complexiteit steeds toenemen. Samenwerken en zelfs met PO overleggen.
• Praat met elkaar over boeken; kan op verschillende niveaus, zie ook het werk van Aidan Chambers. Je kunt in de onderbouw al starten (in geval van Alaska) met: Heb je zelf ook een hond? Maar op hoger niveau: vond je het spannend? En waarom? Dan leer je je leerlingen terloops close reading.

Yra tipte deze websites met lesmateriaal:

• Litlab (Leesclub)
• Literatuurgeschiedenis.org (Bijvoorbeeld Het Jongensuur)

Yra tipte de volgende boeken:

Allemaal willen we de hemel – Els Beertens (prachtig wisselende perspectieven)

Lees ter achtergrond van Yra en burgerschap ook deze artikelen eens:
https://neerlandistiek.nl/2020/11/gloei-en-roze-brieven-in-de-burgerschapsles/
https://neerlandistiek.nl/2021/06/slecht-lezen/

Pratenoverfictiefragmenten.nl

In het filmpje liet vmbo-docent Nederlands Didy Pijpker zien hoe zij met de website pratenoverfictiefragementen.nl werkt. In het filmpje gebruikte ze een fragment uit Neem nooit een beste vriend van Erna Sassen (winnaar Boon Young Adult literatuurprijs).  Daarnaast tipte ze het boek Rat van Coen de Kort voor leerlingen op het vmbo.

Docentenpanel: Irene Wymenga en Robert Koobs

Prompts bedacht door Irene die goed werken bij het praten over boeken:

Vertel eens…

• Wat is het grootste vooroordeel over de hoofdpersoon?
• In hoeverre ben je het daarmee eens?
• Durf je antwoord te geven op de vraag: wat is het grootste vooroordeel over jou?
• Download ze hier allemaal: Prompts I.Wymenga

Leerlinggestuurde leesclub

Download hier de Leesclub boekenlegger I.Wymenga

Daklozenproject
Irene werkte samen met de secties Maatschappijleer en CKV aan het daklozenproject.
Download hier een uitwerking van het Daklozenproject.

Andere tips van Irene en Robert:

Blijf dicht bij jezelf, maar weet ook dat als je meer van jezelf laat zien; als jij echt durft te zijn, durven leerlingen dat ook.

• Koppel de actualiteit aan een boek; ga met leerlingen nadenken over hoe ze zich verhouden tot de actualiteit.
• Werk samen met met andere secties

Robert Koobs – Spieghel Historiael

Robert las afgelopen maanden Klifi van Adriaan van Dis met zijn leerlingen en als afsluiting moesten leerlingen een reflectie maken die ze op een avond aan zowel van Dis als aan hun ouders in workshops voordroegen. Het doel: literatuur brengt in beweging en jouw mening brengt een ander ook weer in beweging.

Download hier de handleiding Leerlingdocument Spieghel Historiael 2023-2024

Boekentips Bert Hensema – Dollard College Winschoten (Hij van Nederlands) en Remy Bruggink (Biblionet)

Tips uit de chat

Tips die in de chat gegeven werden over burgerschap en identiteit:

• queerboeken.nl 
• Gloei – Edward van de Vendel
• De Slashreeks boeken van Edward van de Vendel (passen goed bij veel actuele kwesties!)

Nog meer boekentips uit de uitzending:

• Yra van Dijk – Omdat lezen loont
• Aidan Chambers – Leespraat
• Els Beerten – Allemaal willen we de hemel
• Hella Haasse – Oeroeg
• Angie Thomas – The Hate U Give
• Adriaan van Dis – KliFi
• Anna Woltz – Alaska
• Simone Atangana Bekono – Confrontaties

Boekentips Simone Atangana Bekono

Simone tipte zelf ook nog een prachtig recent dystopisch boek passend bij burgerschap:

· Daphne Huisden – Charlatans

Deel deze tip via: