Goede voornemens aan het begin van het schooljaar
“Oud en nieuw valt voor leraren in augustus: een nieuw schooljaar betekent goede voornemens. Terwijl ik geniet van mijn nog nakijkwerk-loze bureau, borrelen onder de douche de ideeën alweer op. Straks weer een verse brugklas en nieuwe mentorleerlingen om achter de vodden te zitten. Met een blik op de hoge stapel zomerleesboeken, die ik lang niet allemaal uit heb gekregen, staat één voornemen bovenaan het lijstje. Kiezen!
Mijn leerlingen kiezen het liefst niets (en dus alles), maar laat ik hierin nou maar meteen het goede voorbeeld geven. Niet alles tegelijk proberen te willen, het schooljaar raakt altijd weer in een mum van tijd bomvol. In de beperking toont zich de meester – meteen een mooi citaat van een auteur voor op het bord. Drie goede voornemens voor het nieuwe schooljaar dus, in willekeurige volgorde.
Alle boeken op het bureau
Allereerst: alles wat ik lees, gaat mee naar school en leg ik op mijn bureau. Het maakt niet uit of het vertaald is, poëzie of een graphic novel. Heel gezond juist als leerlingen hun docent Nederlands een keer een Engelstalige klassieker zien verslinden. Als er gelezen wordt in de klas, lees ik zelf ook. Ze mogen in mijn boek bladeren, vragen stellen over mijn bladwijzers, de achterkant lezen. Heb ik vijf minuutjes extra, dan vertel ik kort wat ik er goed aan vind, wat me stoort, aan wat voor soort lezers ik het zou aanbevelen. Oftewel: we gaan laagdrempelig praten over boeken in de klas. Ondertussen ontstaan er als terloops persoonlijke gesprekjes met leerlingen over hun leesgewoontes en -voorkeuren.
Meer voorlezen
Aansluitend op mijn eerste voornemen: ik ga meer voorlezen. Ieder boek dat op mijn bureau belandt, is in potentie een voorleesboek. Een grappige of spannende scène is tijdens het lezen zo geselecteerd; hopelijk raakt er dan altijd wel iemand geïnspireerd om het zelf op te pakken. Mijn nieuwe brugklassers krijgen een vast voorleesmoment in de week, met een voorleesboek. Maar juist mijn oudere leerlingen ga ik ook geregeld voorlezen. Want hoe kan ik beter de liefde voor literatuur doorgeven, dan ze in mijn eigen enthousiasme onder te dompelen?
Meer creatief schrijven
Tot slot voornemen drie: meer creatief schrijven. Afgelopen schooljaar lieten we klas 5 een kort verhaal schrijven over een handelaar in bitcoin. De hoofdpersoon had alvast een naam: het anagram van de naam van een collega. De golf van creativiteit die die voorzet ontketende was echt één groot feest. Allerlei leraren Nederlands kwam in anagram-vorm voorbij en het schrijfplezier spatte van de schermen. Oók bij leerlingen die de lessen tot dat moment verveeld hadden ondergaan. Na de schrijfopdracht was een vergelijking maken met andere personages of de lesstof een stuk minder ingewikkeld. Liefde voor verhalen lezen raakt aan het zelf bedenken en opschrijven (of vertellen) van die verhalen. We gaan dus schrijven – en hoe prikkelender de opdracht, hoe beter.
Naast al die nieuwe ideeën blijft er veel bij het oude. Ik droom voorafgaand aan de eerste schooldag weer over een klas die door me heen praat, terwijl ik mijn stem kwijt ben. Ik stap straks met lichte tegenzin op de fiets voor de eerste schooldag – om meteen weer enthousiast te worden bij het zien van de eerste leerlingen. Ik twijfel weer over het perfecte voorleesboek voor mijn brugklassers. Kiezen. Wanneer leer ik het nou eens?”
Ook meer creatief schrijven in de klas? Op woensdag 27 november 2024 presenteert Daphne de nieuwe aflevering van Springlezend LIVE, die in het teken staat van Reflectie & Verbeelding. Te gast is auteur en illustrator Ludwig Volbeda. Je kunt de uitzending gratis bijwonen en ook online volgen. Meld je alvast aan!
